Spring naar content
Arbeid, loon en gezagsverhouding zijn bepalend

Stagiair of toch werknemer?

Onlangs heeft luchtvaartmaatschappij Transavia een fikse boete gekregen voor het inzetten van haar stagiaires als volwaardig personeel. En het bleef niet enkel bij een boete, Transavia moest de stagiaires tevens met terugwerkende kracht loon en vakantiebijslag betalen. Een flinke ‘schadepost’ die je als organisatie natuurlijk wil voorkomen. Hoe voorkom je dat een stagiair uiteindelijk als werknemer wordt bestempeld, met bijbehorende consequenties?  

Om het verschil tussen een stagiair en werknemer duidelijk te maken starten we bij de definitie van een arbeidsovereenkomst. In de wet is een definitie opgenomen van een arbeidsovereenkomst, een definitie van een stageovereenkomst kent de wet (nog) niet. 

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst als:

  • de ene partij (persoonlijk) arbeid verricht in dienst van de andere partij
  • waardoor hij of zij loon ontvangt 
  • en er is een gezagsverhouding tussen de partijen

Wanneer een stageovereenkomst aan alle drie de bovenstaande kenmerken voldoet, is er sprake van een arbeidsovereenkomst in plaats van een stageovereenkomst. Zelfs wanneer de overeenkomst wordt aangeduid als een stageovereenkomst.  

Wanneer dit het geval is riskeer je als organisatie een boete vanuit de arbeidsinspectie. Daarnaast zou de stagiair een arbeidsovereenkomst met alle bijhorende rechten kunnen claimen.  

Inzetten van stagiaires 

Kijkend naar de drie kenmerken van de arbeidsovereenkomst: arbeid, loon en een gezagsverhouding, mogen bij een stageperiode slechts 2 kenmerken van toepassing zijn. Dit betekent in de praktijk dat een stagiair loon krijgt in de vorm van een stagevergoeding en dat de stagiair onder begeleiding staat, de gezagsverhouding. De stageperiode voldoet dan niet aan het kenmerk persoonlijk arbeid, de stagiair verricht geen arbeid binnen de organisatie. Maar waar zet je jouw stagiaires dan wel voor in?  

Een stageperiode is vaak een vast onderdeel van een opleiding met als doel het opdoen van praktijkervaring binnen een bepaald vakgebied. Leren en ontwikkelen moet in een stageperiode voor de stagiair centraal staan en tevens het hoofddoel zijn. Om praktijkervaring op te doen werken stagiaires vaak mee, er wordt arbeid verricht. Echter, zolang een stagiair niet als volwaardig werknemer wordt ingezet en leren en ontwikkelen centraal blijft staan, zal dit niet als persoonlijk arbeid bestempeld kunnen worden.  

De taken die een stagiair uitvoert moeten voornamelijk een bijdrage leveren aan het leerproces van de stagiair en niet aan de omzet of winst van de organisatie.  

Persoonlijk arbeid voor een stagiair helemaal uitsluiten? Zorg er dan bijvoorbeeld voor dat een stagiair niet eenzelfde dienstrooster heeft als een volwaardig werknemer. Voorkom ook situaties waarin een stagiair een zieke/afwezige werknemer vervangt, ook al is dit misschien verleidelijk bij een talentvolle stagiaire en de huidige krappe arbeidsmarkt. 

Maar misschien wel het allerbelangrijkste, zorg ervoor dat een stagiair en zijn of haar begeleider meerdere evaluatiemomenten hebben tijdens de stageperiode.  De evaluatiemomenten wijzen op het hoofddoel van iedere stage, namelijk groei en ontwikkeling. In deze evaluatiemomenten moet worden nagegaan of een stagiair zijn/haar leerdoelen ontwikkelt en uiteindelijk of hij/zij de leerdoelen heeft behaald.  

 

 

De stageovereenkomst 

Om te beoordelen of er daadwerkelijk sprake is van een stageperiode zal met name naar de inzet van de stagiair worden gekeken. Het is desalniettemin ook erg belangrijk om duidelijke afspraken te maken in de stageovereenkomst.  

Denk bijvoorbeeld aan afspraken over de stagevergoeding tijdens ziekte. Een stagiair heeft wettelijk gezien namelijk geen aanspraak op salaris/stagevergoeding bij arbeidsongeschiktheid. Hetzelfde geldt voor vakantiedagen tijdens de stage. Maak ook hier duidelijke afspraken over in de overeenkomst.  

Maar denk bijvoorbeeld ook aan afspraken over de stagebegeleider, wie is de vaste stagebegeleider en hoeveel evaluatiemomenten zullen er plaats vinden met hem of haar? En natuurlijk maak je in de stageovereenkomst ook afspraken over een stagevergoeding.  

Werkt de stagiair tijdens zijn of haar stage daadwerkelijk mee? Bijvoorbeeld als vakantiewerk of een bijbaantje naast de studie. Dan moeten er twee schriftelijke overeenkomsten zijn, een stageovereenkomst en een oproepovereenkomst of een ‘normale’ arbeidsovereenkomst. Zo blijven de werkzaamheden (arbeid) en gemaakte werk-/stageafspraken goed van elkaar gescheiden.  

Na de stageovereenkomst 

De stageovereenkomst eindigt over het algemeen als de afgesproken stageperiode voorbij is. Wanneer zowel de stagiair als het stagebedrijf tevreden is over de afgelopen periode dan kan na afloop een arbeidsovereenkomst aan worden geboden. De stageovereenkomst telt in dit geval niet mee in de ketenregeling. Er mogen dus drie tijdelijke contracten aan worden geboden. Een proeftijd in de eerste arbeidsovereenkomst zou in theorie kunnen, echter heeft de stagiair als het goed is al kunnen laten zien of hij/zij voldoet.  

Hulp nodig?  

Ben je van plan binnenkort een stagiair aan te nemen of begeleid je al stagiaires maar twijfel je of je hen goed inzet en begeleidt? Of ben je benieuwd of jouw stageovereenkomsten juridisch gezien kloppen? Onze HR-adviseurs adviseren, ondersteunen en begeleiden graag.